خیانت بریتانیای کبیر در ترجمه منشور کوروش

این پست صرفا جهت آشنایی با نظرات بقیه ی اساتید تاریخ است

بزرگ‌نمایی ایران باستان و تعصب بی جا ، یکی از مشکلات فرهنگی ماست. از جمله‌ی بزرگنمایی‌ها، دست بردن در ترجمه‌ی منشور کوروش است.
در ابتدا سه ترجمه‌ی معتبر منشور کورش را معرفی می‌کنیم و در ادامه قسمتی از ترجمه‌ی جعلی را نشان می‌دهیم که در ترجمه‌های معتبر وجود ندارد و پس از آن، به ذکر ترجمه‌ی دو بند از این منشور بسنده می‌کنیم...

ترجمه‌ی دکتر عبدالمجید ارفعی

دکتر عبدالمجید ارفعی تنها متخصص زبان‌های اکدی و ایلامی در ایران است و نخستین شخصی است که استوانه گلی منتسب به کوروش را از زبان بابلی به فارسی ترجمه نموده است.
در ترجمه‌ی دکتر ارفعی بسیاری از جعلیات و موارد نادرستی که برخی باستان‌گرایان تحت عنوان منشور کوروش منتشر می‌کنند، وجود ندارد و ثابت می‌کند مفاهیمی نظیر: آزادی ادیان، نسخ برده‌داری، آزادی بیان و انتقاد از حاکم و ده‌ها مورد دیگر در منشور کوروش اشاره نشده و حتی نام اهورامزدا هم در آن وجود ندارد، بلکه در آن کوروش از بت‌هایی به نام مردوک و بعل و نبو ستایش کرده و حتی اعتراف به پرستش آنها کرده است! همچنین کوروش اشاره کرده است که مردم در هنگام آوردن باج و خراج، پای او را می‌بوسیدند!
برای مشاهده‌ی ترجمه دکتر عبدالمجید ارفعی از منشور کوروش: کلیک کنید.

ترجمه‌ی ایروینگ فینکل

همان‌گونه که می‌دانیم اصل منشور کوروش در موزه بریتانیا نگهداری می‌شود. ترجمه‌ی بعدی آن از پرفسور ایروینگ فینکل استاد زبان‌های باستانی در موزه بریتانیا می‌باشد. پرفسور فینکل یکی از بزرگ‌ترین بابلی‌شناسان دنیا می‌باشد که منشور کوروش را در موزه بریتانیا از زبان بابلی به زبان انگلیسی ترجمه کرده است. دکتر شاهرخ رزمجو که مسئول بخش خاورمیانه موزه بریتانیا می‌باشد این ترجمه فینکل را به فارسی برگردان نموده است.
در ترجمه فینکل هم هیچ‌کدام از فضیلت‌های ادعایی باستان‌گرایان در مورد کوروش وجود ندارد و در آن کوروش در موارد متعدد به ستایش بت‌ها پرداخته است!
برای مشاهده‌ی ترجمه موزه بریتانیا از منشور کوروش به زبان انگلیسی: کلیک کنید.
برای مشاهده‌ی ترجمه موزه بریتانیا از منشور کوروش به زبان فارسی: کلیک کنید.

ترجمه‌ی مرادی غیاث آبادی

آقای رضا مرادی غیاث‌آبادی در سایت خود تک تک کلمات منشور کوروش را آورده و ترجمه آن را کنارش نوشته است. آن جملات دل‌نشین و فریبنده که به منشور نسبت می‌دهند، در هیچ‌کجای آن نیامده است.
برای مشاهده‌ی ترجمه مرادی غیاث‌آبادی: کلیک کنید.

ترجمه‌ی جعلی

اما ترجمه‌ی غیرمعتبر و جعلی‌ای که در سطح اینترنت پر شده است در زمان پهلوی توسط اشرف پهلوی و دستگاه‌های فرهنگی رژیم سابق منتشر شد و در آن برخلاف ترجمه‌ی اساتید معتبر، امضای هیچ مترجمی پای آن دیده نمی‌شود و حتی به افتادگی‌ها و موارد ناخوانای آن هیچ اشاره‌ای نشده است و کاملاً ذوقی و به دور از سایر مستندات تاریخی است و کوروش پیرو دین زرتشتی و اهورامزدا معرفی گردیده است!!

روی جلد کتابی که ترجمه‌های نادرست بعدی با اتکای به آن انجام شد.

ترجمه‌ی جعلی با این جملات آغاز شده است:
«اینک که به یاری مزدا تاج سلطنت ایران و بابل و کشورهای جهات اربعه را به سرگذاشته‌ام اعلام می‌کنم که تا روزی که زنده هستم و مزدا توفیق سلطنت را به من می‌دهد دین و آئین و رسوم ملت‌هائی که من پادشاه آنها هستم محترم خواهم شمرد و نخواهم گذاشت که حکام و زیردستان من دین و آئین و رسوم ملت‌هائی که من پادشاه آنها هستم یا ملت‌های دیگر را مورد تحقیر قرار بدهند یا به آنها توهین نمایند!!»
این جملات در هیچ‌یک از ترجمه‌های معتبر مذکور از منشور کوروش نیامده‌اند.

دو بند از منشور کورش

به عنوان نمونه بندهای ۳۰ و ۳۵ از بندهای منشور کوروش را می‌آوریم و سپس سه ترجمه را به دنبال آن ذکر می‌کنیم:

۳۰- bi-lat-su-nu ka-bi-it-tì ú-bi-lu-nim-ma qé-er-ba ŠU.AN.NAki ú-na-áš-ši-qu še-pu-ú-a iš-tu [ŠU.AN.NAk]i a-di URU aš-šurki ù MÙŠ-ERENki

ترجمه‌ی دکتر ارفعی:
۳۰- باج و ساو بسیارشان را از بهر من؛ (= کورش) به بابل اندر آوردند و بر دو پای من بوسه دادند.

ترجمه‌ی موزه بریتانیا:
۳۰- باج سنگینشان را به شوانّه (=بابل) آوردند و بر پاهایم بوسه زدند. از بابل تا شهر آشور و شوش…

ترجمه‌ی غیاث آبادی:
۳۰- برای من باج سنگین آوردند. در بابل در جلوی پای من به زمین افتادند و بر پاهای من بوسه زدند. از بابل، از «آشور» ‹اَش- شور›، «شوش» ‹شو- شَن›.

۳۵- u4-mi-ša-am ma-har dEN ù dNÀ ša a-ra-ku U4meš-ia li-ta-mu-ú lit-taz-ka-ru a-ma-a-ta du-un-qí-ia ù a-na dAMAR.UTU EN-ia li-iq-bu-ú ša mKu-ra-áš {-áš}‎ LUGAL pa-li-hi-ka u mKa-am-bu-zi-ia DUMU-šú

ترجمه‌ی دکتر ارفعی:
۳۵- هر روز در برابر خداوند (= مردوک) و نبو زندگی دیریازی از بهر من بخواهند و هماره در پایمردی من سخن‌ها گویند، با واژه‌هایی نیک‌خواهانه باشد که به مردوک، خدای من، گویند که «به کورش، پادشاهی که (با بیم) تو را پرستنده است و کمبوجیه پسرش،

ترجمه‌ی موزه بریتانیا:
۳۵- هر روز در برابر بعل و نبو روزگاری دراز (=عمری طولانی) برایم خواستار شوند و کارهای نیکم را یادآور شوند و به مردوک، سرورم، چنین بگویند «کوروش شاهی که از تو می‌ترسد و کمبوجیه پسرش».

ترجمه‌ی غیاث آبادی:
۳۵- در برابر بِل و نَبو برایم خواستار عمر طولانی باشند. بشود که شفاعت مرا کنند و به خدای من مَردوک بگویند: «کورش، پادشاهی که از تو می‌ترسد و پسرش کمبوجیه»