تئوری موسیقی
علمی است که از قواعد و اصطلاحات موسیقی گفتگو می کند .
تعریف موسیقی
موسیقی هنر بیان احساسات به وسیله صداهاست .
مهم ترین عوامل تشکیل دهنده موسیقی و صدا و وزن هستند .
صدا نتیجه « حرکت ارتعاشی » است که به وسیله گوش احساس می شود .
صداهائی که دارای ارتعاشات نا منظم باشند ، صداهای غیرموسیقی و آنهائی که پریودیک هستند وارتعاشات منظم دارند صداهای موسیقی نامیده می شوند .
نت
نت علامتی است که به وسیله آن صداهای موسیقی نوشته واجرا می شوند .
حامل
پنج خط افقی و موازی با فواصل معین که نت ها را در رو یا میان خطوط آن می نویسند و ازهم تشخیص می دهند ، حامل گویند . خطوط حامل معمولاً از پایین به بالا شمرده می شود .
به وسیله حامل یازده نت شناخته می شود ، به این ترتیب :
پنج نت در روی خطوط ، چهار نت در میان خطوط ویک نت در بالا ( چسبیده به خط پنجم ) و یک نت در زیر حامل ( چسبیده به خط اول )
نت بالای حامل نت های میان خطوط نت های روی خطوط
نام نت های موسیقی
نت هائی که درموسیقی به کار می روند ، هفت نام مختلف دارند :
دو ( اوت ) ، ر، می ، فا ، سل ، لا، سی ،
در انگلستان و آمریکا و آلمان A به جای لا و B به جای سی ، C به جای دو، D به جای ر، E به جای می ، F به جای فا،G به جای سل کار برد دارد ؛ با این تفاوت که در آلمان B معرف سی بمل و H معرف سی است .
کلید
کلید علامتی است که سمت چپ حامل قراردارد و نام موقعیت صدای نت ها را تعیین می کند .
کلید های که درموسیقی به کار می روند عبارتند از : کلید سل ، کلید دو ، کلید فا ،
کلید های فا کلیدهای دو کلید سل
قسمت صداهای زیر
کلید سل معمول ترین کلید هاست و مبنایش خط دوم حامل پنج خطی ( خط هشتم حامل یازده خطی) است .
با کلید سل نتی که درروی خط دوم حامل قراردارد سل نامیده می شو د و بقیه نت ها به نسبت نت مزبور شناخته می شوند . نت سازهائی مانند ویلن و فلوت و ابوا و قره نی و دیگر سازهایی که صدای زیر دارند با این کلید نوشته و اجرا می شود .
نام نت ها بروی حامل با کلید سل
کلید فای خط چهارم را کلید باس نیزمی نامند ومورد استفاده سازهائی مانند کنترباس و ویلنسل و باسون و غیره است .
کلید فای خط سوم کلید باریتون و کلید دوی خط چهارم کلید تنور نامیده می شود . کلید دوی خط سوم کلید کنترآلتو و مورد استفاده سازهایی مانند ویلون آلتو و ترمبون آلتو است . کلید دوی خط دوم کلید متسو سپرانو و کلید سپرانو و کلید سل کلید آواز نام دارد .
علت وجود کلیدهای مختلف درموسیقی جلو گیری از ازدیاد خطوط اضافه ودر نتیجه سهولت در نت خوانی و اجرای قطعات است و ضمنا ً آشنائی کامل با آنها عمل «انتقال» نظری را بسیار آسان می کند .
خطوط اضافه
هرگاه نت ها از بالا و پائین حامل تجاوز کنند با استفاده از خطوط کوچک و موازی با حامل نوشته می شوند .
نام نت ها با خطوط اضافه دربالا و پایین
حامل با کلید سل
یاد آوری : اگر خطوط اضافه دربالای حامل بالاتر از نت ها ودرپائین حامل پائین تر از نتها قرار گیرند ، تغییر درنام و صدای آنها نخواهند داد ؛ بنابراین احتیاجی به وجود آنها نخواهند بود .
صدای انسان معمولاً به شش طبقه تقسیم شده است که هریک دارای گستره ای و کلیدی مخصوص به خود است :
سپرانو ( صدای زیر )
متسوسپرانو ( صدای متوسط )
بقیه در قسمت یعد